Coenagrion puella
Coenagrion puella
(Linnaeus, 1758)
Hufeisen-Azurjungfer
Taxonomie / Odonata / Zygoptera / Coenagrionidae / Coenagrion puella
Aussehen

Das Insekt erreicht eine Körperlänge von 35-40mm.
Die Männchen sind blau mit schwarzer Zeichnung. Bei den ausgefärbten Weibchen überwiegt die schwarze Zeichnung, in der Grundfarbe sind sie meist grün, manchmal auch hellblau.
Männliche Tiere haben am zweiten Hinterleibssegment eine schwarze, hufeusenförmige Zeichnung. Die Zeichnung bei den Weibchen auf diesem Segment erinnert an einen Pokal. Das "Hufeisen" ist aber kein sichers Erkennungsmerkmal. Unterschiede zu anderen Azurjungfern ergeben sich bei den Zangen der Männchen am letzten Segment.
Bei weiblichen Tieren werden zur Bestimmung die Linie heran, in der das Pronotum nach hinten abschließt. Bei der Hufeisen-Azurjungfer ist diese doppelt geschwungen und meist blau.

Lebensraum

Die Larven finden sich meist in stehenden, manchmal in fließenden Gewässern. Die Larvalzeit dauert etwa ein Jahr, wobei die Überwinterung als Larve stattfindet.

Vorkommen

Fast überall in Europa verbreitet; in Skandinavien kommt sie jedoch nur im Süden vor und in Finnland fehlt sie.

Flugzeit
Jan
Feb
Mär
Apr
Mai
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
Dez
Verbreitung im Land-Salzburg
GEO-1: Nordtirol, Kaisergebirge, Walchsee, Schwemm, S6, 12.29° östl. L., 47.65° nördl. Br., 668.0 m Seehöhezobodat-2029649: AUT, Salzburg, Wallersee-Moor, 13.17° östl. L., 47.92° nördl. Br., 510.0 m Seehöhezobodat-2029650: AUT, Salzburg, Wallersee-Moor, 13.17° östl. L., 47.92° nördl. Br., 510.0 m Seehöhezobodat-2029652: AUT, Salzburg, Waidmoos b. Holzhausen, 12.94° östl. L., 48.03° nördl. Br., 423.0 m Seehöhezobodat-2029653: AUT, Salzburg, Waidmoos b. Holzhausen, 12.94° östl. L., 48.03° nördl. Br., 423.0 m Seehöhezobodat-2029654: AUT, Salzburg, Wallersee, 13.15° östl. L., 47.91° nördl. Br., 514.0 m Seehöhezobodat-2029655: AUT, Salzburg, Altenmarkt im Pongau, 13.42° östl. L., 47.37° nördl. Br., 895.0 m Seehöhezobodat-2029656: AUT, Salzburg, St.Jakob a. Thurn, 13.09° östl. L., 47.74° nördl. Br.zobodat-2031049: AUT, Salzburg, Koppl, 13.15° östl. L., 47.80° nördl. Br., 753.0 m Seehöhezobodat-2031087: AUT, Salzburg, Werfen, 13.18° östl. L., 47.47° nördl. Br., 440.0 m Seehöhezobodat-2031088: AUT, Salzburg, Wenger Moor, 13.18° östl. L., 47.92° nördl. Br., 510.0 m Seehöhezobodat-2031089: AUT, Salzburg, Wenger Moor, 13.18° östl. L., 47.92° nördl. Br., 510.0 m Seehöhezobodat-2031090: AUT, Salzburg, Wenger Moor, 13.18° östl. L., 47.92° nördl. Br., 510.0 m Seehöhezobodat-3693477: AUT, Salzburg, Zell am Wallersee, 13.15° östl. L., 47.91° nördl. Br., 514.0 m Seehöhezobodat-3693478: AUT, Salzburg, Zell am Wallersee, 13.15° östl. L., 47.91° nördl. Br., 514.0 m SeehöheMK-22481: Salzburg, Tennengau, Salzachtal, Puch, Tümpel, 13.08° östl. L., 47.70° nördl. Br., 444.0 m SeehöheMK-Z66311: Salzburg, St. Georgen, Irlacher Au, Auteiche, 12.87° östl. L., 48.00° nördl. Br., 383.0 m SeehöheMK-Z66312: Salzburg, Bürmoos, Zehmemoos, 12.93° östl. L., 48.00° nördl. Br., 438.0 m SeehöheMK-Z66313: Salzburg, Bürmoos, Ortsgebiet, Teich, 12.93° östl. L., 47.99° nördl. Br., 439.0 m SeehöheMK-Z66314: Salzburg, Bürmoos, Ortsgebiet, Teich, 12.93° östl. L., 47.99° nördl. Br., 439.0 m SeehöheMK-Z66315: Salzburg, Bürmoos, Ortsgebiet, Teich, 12.93° östl. L., 47.99° nördl. Br., 439.0 m SeehöheMK-Z66316: Salzburg, Nußdorf, Weitwörth, 12.97° östl. L., 47.93° nördl. Br., 407.0 m SeehöheMK-Z66317: Salzburg, Anthering, Haunsberg, Pomed, 13.01° östl. L., 47.91° nördl. Br., 630.0 m SeehöheMK-Z66318: Salzburg, Anthering, Antheringer Au, 12.99° östl. L., 47.88° nördl. Br., 405.0 m SeehöheMK-Z66319: Salzburg, Anthering, Antheringer Au, 12.99° östl. L., 47.88° nördl. Br., 405.0 m SeehöheMK-Z66320: Salzburg, Anthering, Antheringer Au, 12.99° östl. L., 47.88° nördl. Br., 405.0 m SeehöheMK-Z66321: Salzburg, Anthering, Antheringer Au, 12.99° östl. L., 47.88° nördl. Br., 405.0 m SeehöheMK-Z66322: Salzburg, Neumarkt am Wallersee, Maierhof, Wierer, NSG Wenger Moor, 13.19° östl. L., 47.93° nördl. Br., 510.0 m SeehöheMK-Z66323: Salzburg, Köstendorf, Gerperding, Eisbach-Ufer, 13.19° östl. L., 47.95° nördl. Br., 535.0 m SeehöheMK-Z66324: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66325: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66326: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66327: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66328: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66329: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66330: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66331: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor mit Altbach, 13.18° östl. L., 47.93° nördl. Br., 509.0 m SeehöheMK-Z66332: Salzburg, Köstendorf, NSG Wenger Moor, Wallerbach, W Maierhof, 13.19° östl. L., 47.94° nördl. Br., 512.5 m SeehöheMK-Z66333: Salzburg, Seekirchen am Wallersee, Ruckerstätten, Tümpel, 13.10° östl. L., 47.89° nördl. Br., 560.0 m SeehöheMK-Z66334: Salzburg, Elixhausen, Ursprunger Moor, 13.06° östl. L., 47.89° nördl. Br., 560.0 m SeehöheMK-Z66335: Salzburg, Koppl, Willischwandt, Teiche, 13.16° östl. L., 47.81° nördl. Br., 715.0 m SeehöheMK-Z66336: Salzburg, Thalgau, Fischbachtal, Wasenmoos, NW Mooswirt, 13.25° östl. L., 47.87° nördl. Br., 767.0 m SeehöheMK-Z66337: Salzburg, Thalgau, Kienberg, Müllnerbachtal (Stilles Tal), 13.29° östl. L., 47.81° nördl. Br., 710.0 m SeehöheMK-Z66338: Salzburg, Grödig, Fürstenbrunn, 13.00° östl. L., 47.75° nördl. Br., 445.0 m SeehöheMK-Z66339: Salzburg, Hallein, Chemie-Fabrik, Salzachau (Puch), Auweiher, 13.08° östl. L., 47.71° nördl. Br., 440.0 m SeehöheMK-Z66340: Salzburg, Puch bei Hallein, St. Jakob am Thurn, Weiher, 13.09° östl. L., 47.74° nördl. Br., 512.0 m SeehöheMK-Z66341: Salzburg, Puch bei Hallein, Ortsgebiet, Weiher W Ortsgebiet, 13.09° östl. L., 47.72° nördl. Br., 437.0 m SeehöheMK-Z66342: Salzburg, Vigaun, St. Margarethen, 13.13° östl. L., 47.68° nördl. Br., 461.0 m SeehöheMK-Z66343: Salzburg, Kuchal, Bürgerau, Badesee (Salzach), 13.14° östl. L., 47.62° nördl. Br., 457.0 m SeehöheMK-Z66344: Salzburg, Lofer, Würmbach-Tal, Loferer Alm, 12.65° östl. L., 47.60° nördl. Br., 1450.0 m SeehöheMK-Z66345: Salzburg, St. Martin bei Lofer, Hochmoos, Gumping, Gumpinger Moos, Südteil, 12.70° östl. L., 47.58° nördl. Br., 627.0 m SeehöheMK-Z66346: Salzburg, Leogang, Grießensee, Grießener Moor, 12.64° östl. L., 47.46° nördl. Br., 957.0 m SeehöheMK-Z66347: Salzburg, Saalfelden, Hohlwegen, Brandlhof, 12.83° östl. L., 47.48° nördl. Br., 703.0 m SeehöheMK-Z66348: Salzburg, Saalfelden, Euring, Sportplatz, 12.82° östl. L., 47.45° nördl. Br., 707.0 m SeehöheMK-Z66349: Salzburg, Salfelden, Thor, Ritzensee, 12.85° östl. L., 47.42° nördl. Br., 770.0 m SeehöheMK-Z66350: Salzburg, Mühlbach, Mitterberg, Hochkeil W, 13.13° östl. L., 47.40° nördl. Br., 1730.0 m SeehöheMK-Z66351: Salzburg, Werfen, Blühnbachtal, Blienteckalm, 13.13° östl. L., 47.46° nördl. Br., 1420.0 m SeehöheMK-Z66352: Salzburg, Pongau, Werfen, Imlbergalm, 13.15° östl. L., 47.44° nördl. Br., 1510.0 m SeehöheMK-Z66353: Salzburg, Pfarrwerfen, Laubichl, Diel, Dielteich, 13.22° östl. L., 47.46° nördl. Br., 702.0 m SeehöheMK-Z66354: Salzburg, Pfarrwerfen, Sinnhub, Kreuzbergmauth, Tümpel, 13.21° östl. L., 47.44° nördl. Br., 540.0 m SeehöheMK-Z66355: Salzburg, Bischofshofen, Kreuzberg, Kreuzbergteiche, 13.22° östl. L., 47.43° nördl. Br., 540.0 m SeehöheMK-Z66356: Salzburg, Bad Hofgastein, Ortsgebiet S, 13.11° östl. L., 47.17° nördl. Br., 850.0 m SeehöheMK-Z68632: Salzburg, Hohe Tauern, Gasteinertal, Dorfgastein, vom Fulseck zum Schuhflicker, F3, 13.15° östl. L., 47.24° nördl. Br., 1954.0 m SeehöheMK-Z71803: Salzburg, Stadt Salzburg, Gnigl, Josef Waach-Straße 13/1, 13.06° östl. L., 47.81° nördl. Br., 430.0 m SeehöheGH00164-Z89457: Salzburg, Saalfelden, Euringerbachl, 710m, 12.81° östl. L., 47.45° nördl. Br., 710.0 m SeehöheGH00164-Z90115: AT, Sbg, Pinzgau, Saalfelden süd, Gruber, unterh. Buschhalde ost, 735m - Z3, 12.82° östl. L., 47.40° nördl. Br., 735.0 m SeehöheMKLit-Z91327: PF6, 12.78° östl. L., 47.56° nördl. Br., 1370.0 m Seehöhe
Coenagrion puella(♂)
Coenagrion puella (♂), Hufeisen-Azurjungfer
07.06.2013 | AT | Salzburg / Pinzgau / Saalfelden nordwest; Euringerbachl-Friedlbrunn; 710m
Bild: Guntram HuflerBestimmung: Guntram Hufler
Coenagrion puella(♂)Coenagrion puellaCoenagrion puella(♀)